Üroonkoloji
Çağımızın en ciddi ve önemli hastalıklarının başında kanser hastalığı gelir. Kanser; vücuttaki hemen her dokuda görülebilen ve genetik temelli birtakım olaylara bağlı olarak hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla sonuçlanan kronik bir hastalıktır. Kanser hastalığı boşaltım sistemini oluşturan böbrek, mesane, üretra gibi dokular ile erkek üreme sisteminin bir parçası olan prostat bezi veya testis gibi organlarda geliştiğinde, tanı ve tedavi aşamaları üroloji anabilim dalının alt branşı olan üroonkoloji bölümünde gerçekleştirilir.
Üroonkoloji Nedir?
Üroonkoloji; üroloji anabilim dalında görev alan doktorların bu dalın ilgi alanına giren dokularda görülen kanser türlerinin tanı, tedavi ve takip uygulamalarını gerçekleştirdiği branşa verilen isimdir. Temelde üroloji anabilim dalı; 6 alt branşa ayrılır. Bu branşlar; pediatrik üroloji (çocuk ürolojisi), ürojinekoloji (kadın ürolojisi), androloji ve infertilite (erkek üreme sağlığı), endoüroloji (ürolojiye ait hormon sistemleri), nöroüroloji (ürolojiye ait sinir sistemi) ve üroonkoloji (ürolojik kanserler) olarak sıralanabilir.Üroonkoloji hizmetleri kapsamında hastalarda erken dönemde kanser vakalarının tespit edilmesi hedeflenir, buna göre; uygun görülen ilaç tedavisiyle birlikte, girişimsel ve cerrahi tedavi yöntemleri uygulanır, uzun dönemde ise hastalar rehabilitasyon açısından takip edilir.
Ürolojik Kanser Türleri Nelerdir?
Üroloji temel anlamda böbrekler, üreterler, mesane ve üretradan oluşan boşaltım sistemi ile erkeklerde testisler, üreme kanalları ve prostat bezinden oluşan üreme sistemini ilgilendiren hastalıklara bakar. Bu bakımdan, bu bölgelerde gelişen kanserler üroonkoloji bölümünün uzmanlık alanındadır. Ürolojik kanser türleri; erken tanı sayesinde başarılı bir şekilde tedavisi mümkün olan hastalıklar arasında yer alır. Bu nedenle, ürolojik kanserler hakkında doğru ve yeterli bilgiye sahip olmak, erken tanı ve etkili bir tedavi açısından kritik öneme sahiptir.Üroonkolojide sıklıkla görülen kanser türleri aşağıdaki gibidir:
Böbrek Kanseri
Böbreklerde idrarın kandan süzülerek boşaltım sistemi yoluyla vücuttan uzaklaştırılması işlemi, çeşitli epitel hücrelerinin yardımıyla gerçekleştirilir. Bu anlamda, böbrek fonksiyonlarından sorumlu bu hücrelerden kaynaklanan kanser vakaları “renal hücreli karsinom” olarak adlandırılır. Özellikle böbrek için kanserojen olan kadmiyum, benzen, asbest gibi kimyasallar; sigara kullanımı ve kronik diyaliz tedavisi gibi çevresel etkenlerle bazı genetik sendromlar böbrek kanseri açısından risk faktörü olarak kabul edilen unsurlar arasında yer alır.Böbrek kanseri vakalarında sık görülen belirtiler arasında karında şişlik, bel ağrısı ve kanlı idrar gibi belirtiler bulunur. Yavaş seyirli olmakla birlikte, kan yoluyla büyük damarlar üzerinden vücuda yayılım gösterme ihtimali bulunduğundan, bu kanser türünün erken dönemde teşhis edilmesi tedavinin başarılı olması açısından oldukça önemlidir.
Mesane Kanseri
İdrarın böbreklerden atıldıktan sonra bir süre beklediği mesane; idrar içinde yer alan çeşitli kimyasallara önemli ölçüde maruz kalan bir organdır. Mesane kanserinde risk faktörü olarak kabul edilen unsurlar arasında boya endüstrisinde sık kullanılan aromatik aminler, nikel, arsenik ve kadmiyum gibi kimyasallar; sigara kullanımı ve bazı ilaçlar yer alır. Ayrıca, mesanede görülen kronik enfeksiyonlar, ailede mesane kanseri öyküsünün olması ve gelişimsel bazı mesane problemleri de mesane kanseri riskini artırır.Bu kanser türü; idrar yapmada güçlük veya idrar yapma alışkanlığının değişmesi; karnın alt kısmı veya belde ağrı, kanlı idrar yapma ve halsizlik gibi belirtilere yol açar. Mesane kanserinin erken dönemde teşhis edilmesi durumunda, kapalı yöntemle yapılan çeşitli girişimsel yöntemler aracılığıyla tümör dokularının temizlenmesi mümkündür. Daha ileri vakalarda ise mesanenin tamamen çıkarılması gerekebilir.
Prostat Kanseri
Prostat bezi; erkeklerde mesanenin hemen altında yer alan ve idrar kanalını (üretra) çepeçevre sararak ejakülasyon (boşalma) esnasında ürettiği salgıyı meni sıvısına aktaran, ceviz büyüklüğünde bir salgı bezidir. Yapısal olarak erkek eşey hormonlarına duyarlı olan prostat bezi; özellikle ileri yaşla birlikte hacimsel olarak büyüme eğilimindedir. Prostat bezini oluştan hücrelerin kontrolsüz çoğalmasına bağlı olarak çevre dokulara yayılım göstermesi durumunda prostat kanserinden söz edilir. Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen kanser türü olup, akciğer kanserinden sonra en sık ölümle sonuçlanan ikinci kanser türüdür.
