Pankreans Nakli
Pankreas nakli; sağlıklı bir kişinin pankreasının cerrahi işlemle alınarak, pankreası işlevi bozuk olan bir kişiye nakledilmesidir. Pankreas nakli hakkında merak edilenler yazının devamında açıklanmıştır.
Pankreas Nedir?
Pankreas, midenin alt kısmının arkasında yer alan bir organdır. Pankreasın vücuttaki temel görevi kan şekerini düzenlemektir. Pankreastan salgılanan insülin hormonu, kandaki şekerin hücreye alınmasını ve böylece kan şekeri düzeyinin düşmesini sağlar. Açlık durumunda ise pankreastan salgılanan glukagon hormonu, şekerin vücuttaki depolardan kana karışmasını sağlar ve böylelikle kan şekerini yükseltir.
Tip 1 diyabet, pankreasın yeterince insülin üretemediği bir hastalıktır. Pankreas nakli de genellikle bu hasta grubuna yapılır. Ancak pankreas naklinin önemli yan etkileri olabileceğinden nakil işlemi diyabete bağlı ciddi komplikasyonları olan hastalara uygulanır. Komplikasyon oluşmayan hastalar, insülin tedavisi ile yaşamına devam eder.
Bazı durumlarda Tip 2 diyabeti tedavi etmek için de pankreas nakline başvurulabilir. Yine pankreas kanseri, safra yolu kanseri gibi kanser türlerinin tedavisinde de nakil işlemi tercih edilebilir.
Pankreas nakli, özellikle diyabete bağlı ciddi böbrek hasarı olan hastalarda böbrek nakli ile birlikte yapılabilir.
Pankreas Nakli Neden Yapılır?
Pankreas nakli, diyabet hastalarında normal seviyede insülin üretilmesi sağlamak ve kan şekerinin kontrolünü iyileştirmek için yapılır. Ancak pankreas nakli diyabet hastalarında standart tedavi değildir.
Pankreas nakli
Standart tedavi ile kontrol altına alınamayan Tip 1 diyabeti olan
Sık sık insüline bağlı hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü) atağı yaşayan
Kan şekeri kontrolü zayıf olan
Böbreklerinde ciddi hasar bulunan
Tip 2 diyabeti olup İnsülin direnci düşük ve insülin üretimi az olan hastalarda pankreas nakli bir tedavi seçeneği olarak göz önünde bulundurulabilir.
Tip 2 diyabette hastalardaki asıl sorun, vücut hücrelerinin insüline verdiği yanıtta azalma olmasıdır. Genellikle insülin üretim miktarında bir azalma söz konusu değildir. Dolayısıyla bu hastalara sağlıklı bir pankreas nakledilse de hastalık ortadan kalkmaz. Tip 2 diyabet hastalığı tedavisinde pankreas naklinin tedavi olarak düşünülebilmesi için hastada hem insülin direncinin hem de insülin üretiminin düşük olması gerekir. Pankreas nakillerinin yaklaşık %10’u bu şartları sağlayan Tip 2 diyabet hastalarına yapılır.
Pankreas naklinin birkaç farklı türü bulunur. Bu türler:
Sadece Pankreas Nakli: Diyabeti olan ancak böbrek hastalığı olmayan veya böbrek hastalığının erken evresinde olan hastalara sadece pankreas nakli yapmak yeterli olabilir.
Kombine Böbrek-Pankreas Nakli: Diyabeti olan ve böbrek yetmezliği riski taşıyan hastalara aynı anda hem pankreas hem de böbrek nakli uygulanabilir. Bu işlemin uygulandığı hastalarda gelecekte diyabete bağlı ciddi böbrek hastalıkların görülme riski de azaltılmış olur.
Önce Böbrek Sonra Pankreas Nakli: Böbrek ve pankreas vericileri için uzun süre beklemesi gereken hastalarda eğer uygun verici (donör) bulunursa öncelikle böbrek nakli yapılabilir. Daha sonra uygun pankreas da bulunduğunda hastaya bu nakil de yapılır.
Pankreas Adacık Hücre Nakli: Pankreasta insülin hücre üretiminden sorumlu hücrelere adacık hücre adı verilir. Bu nakil türünde sağlıklı pankreastan alınan adacık hücreleri, hastanın karaciğerdeki toplar damarına enjekte edilir. Enjeksiyon işleminin birden fazla kez tekrarlanması gerekebilir.
Pankreas Nakli Nasıl Yapılır?
Pankreas nakli için sıra bekleyen hastalar tetikte olmalıdır. Çünkü uygun verici bulunduktan sonra 18-24 saat içerisinde naklin gerçekleşmesi gerekir. Dolayısıyla nakil bekleyen hastaların, doktorları kendilerine ulaştığında kısa sürede hastaneye gidebilecek durumunda olmaları önemlidir.
Nakil ameliyatı öncesi hastaya genel anestezi uygulanır. Dolayısıyla hasta ameliyat sırasında hiçbir şey hissetmez ve etrafının farkında olmaz. Hasta ameliyat sırasında entübe haldedir yani solunumu makineye bağlı olarak devam eder.
